Tính thuế trên doanh thu – Liệu đã thực sự công bằng và thiết thực?
Chính sách hiện hành chủ yếu tính thuế dựa trên doanh thu bán hàng, bất kể lãi hay lỗ. Tuy nhiên, trong thực tế, kinh doanh không phải lúc nào cũng sinh lời, và đặc biệt đối với những hộ buôn bán nhỏ, tình trạng phải bán lỗ để cắt lỗ hoặc giải phóng hàng tồn là điều không hiếm gặp.
-
Hàng tồn kho không tiêu thụ được buộc phải giảm giá mạnh để ra hàng.
-
Sản phẩm có hạn sử dụng như thực phẩm, đồ uống, hóa mỹ phẩm… nếu không bán kịp sẽ phải hủy bỏ, gây tổn thất lớn.
-
Biến động thị trường, mùa vụ, dịch bệnh... khiến nhiều mặt hàng buộc phải bán lỗ để cầm cự.
Trong những tình huống này, thuế vẫn bị áp theo doanh thu gộp, mà không quan tâm đến thực tế người kinh doanh có lời hay không. Đây chính là điều khiến nhiều hộ kinh doanh bức xúc và cảm thấy thiếu sự hài hòa trong chính sách thuế.
Chuyển đổi thành doanh nghiệp – Không đơn giản như một tờ giấy đăng ký
Nhiều hộ kinh doanh được khuyến khích "nâng cấp" lên mô hình công ty để thuận tiện trong hoạt động và mở rộng thị trường. Tuy nhiên, sức ép từ chi phí vận hành, chi phí tuân thủ luật pháp (kế toán, báo cáo thuế, bảo hiểm...) khiến không ít người chùn bước.
Một người bán quán ăn, cửa hàng tạp hóa, hoặc tiệm sửa xe… phải gánh thêm nhiều thủ tục và chi phí hành chính khi lên doanh nghiệp. Liệu mô hình công ty có phù hợp với họ không? Và nếu không chuyển đổi, họ có bị siết thuế hay gặp rào cản khi muốn tiếp tục làm ăn?
Cần một chính sách thuế "vị dân, sát thực tiễn"
Điều mà các hộ kinh doanh mong muốn không phải là né thuế, mà là một cơ chế thuế công bằng, minh bạch và hợp lý. Khi kinh doanh thuận lợi, họ sẵn sàng đóng góp. Nhưng khi khó khăn, cần có sự chia sẻ từ chính sách để họ yên tâm duy trì việc làm, phục vụ người tiêu dùng và đóng góp vào nền kinh tế.
Kỳ vọng từ cộng đồng kinh doanh nhỏ lẻ
-
Cần tính đến chi phí đầu vào khi xác định mức thuế – đặc biệt với những ngành có biên lợi nhuận thấp hoặc dễ biến động.
-
Có thể áp dụng mô hình thuế lũy tiến dựa theo ngành nghề và quy mô, thay vì đồng nhất hóa cách tính.
-
Tăng cường tư vấn pháp lý và hỗ trợ chuyển đổi, giúp hộ kinh doanh hiểu và vận hành đúng quy định mà không bị “ngợp”.
Kết luận
Người kinh doanh nhỏ lẻ không đòi hỏi đặc quyền. Họ chỉ mong một chính sách thấu hiểu thực tiễn, minh bạch và linh hoạt, giúp họ yên tâm buôn bán, tạo công ăn việc làm và đóng góp cho đất nước. Khi chính sách gần dân, công bằng và dễ thực thi, thì việc “kinh doanh đúng pháp luật” sẽ không còn là nỗi lo, mà trở thành động lực phát triển bền vững cho cả xã hội.
